Trong ngày thu tháng 8, tiếng mưa rơi rả rích, lộp bộp bên hiên nhà. Ngồi trò chuyện với các nghệ nhân chèo tại Thái Bình, tôi được nghe những câu chuyện về cuộc sống, con người, cái duyên mà họ đến với nghề hát. Mời tôi miếng bánh cáy, chiếc kẹo lạc đặc sản của quê hương, bỗng dưng chị dừng lại…
“Nhà có nhiều bánh kẹo lắm, nhưng không dám mời em, hôm 27/7 được xã biếu vì nhà chị là gia đình chính sách. Bánh kẹo quà tặng đối với người có công, năm nào cũng vậy cứ đến hẹn lại lên, toàn bánh với kẹo...”. Nghe chị nói đến bánh kẹo Bảo Hưng tôi mới chợt nhớ, doanh nghiệp này độc quyền cung cấp bánh kẹo cho rất nhiều tỉnh thành, không hiểu sao các quà tặng ở đây, chỉ toàn bánh kẹo, điều lạ nữa là tất cả các loại bánh kẹo này đều có nguồn gốc xuất xứ từ công ty bánh kẹo Bảo Hưng…
Từ câu chuyện của nghệ nhân ở làng chèo Thái Bình, PV của Thời báo VHNT đã đi sâu vào tìm hiểu, thì thấy được rất nhiều điều bất ngờ. Hàng loạt những gói thầu với các tên gọi, được thay đổi khác nhau mà Công ty Cổ phần Quốc tế Bảo Hưng trúng thầu trong thời gian qua đã khiến dư luận bức xúc. Đặc biệt, món quà trao tặng các gia đình chính sách của nhiều Sở LĐTB&XH các tỉnh đang trở nên “nhàm” đối với họ.
Sản phẩm bánh kẹo của Công ty Cổ phần Quốc tế Bảo Hưng được các Sở LĐTB&XH dành tặng cho các gia đình chính sách.
Tích cực tham gia những gói thầu tiền tỷ
Theo tài liệu chúng tôi có được, rất nhiều tỷ đồng của các tỉnh đã rơi vào tay Công ty Cổ phần Quốc tế Bảo Hưng với cùng một kịch bản. Bảo Hưng tích cực tham gia các gói thầu cung cấp bánh kẹo tại một số Sở LĐTB&XH với tỷ lệ trúng thầu gần như tuyệt đối. Đơn cử, tại Sở Lao động Thương binh và Xã hội tỉnh Thái Bình, chỉ trong vòng 30 tháng, đơn vị này đã trúng hàng chục gói thầu có giá trị gần 100 tỉ đồng.
Mấy trăm tỉ đồng cho những gói thầu mua sắm bánh kẹo với một đơn vị không có tiếng tăm trên thị trường như Công ty Cổ phần Quốc tế Bảo Hưng, đã khiến dư luận không khỏi hồ nghi. Tại sao có rất nhiều cách thức tặng quà mang ý nghĩa thiết thực hơn, song trong mấy năm liền, các Sở chỉ chọn duy nhất bánh kẹo để tặng. Sự lãng phí tiền của, tặng cho có, không quan tâm đến phản ứng của người nhận. Hơn nữa, đối tượng tặng quà hướng đến là các gia đình chính sách, người có công đang dấy lên những bức xúc, lo ngại về sự biến tướng của những nhóm lợi ích.
Thông báo của Sở LĐTB&XH tỉnh Thái Bình phê duyệt hồ sơ thầu của Công ty Cổ phần Quốc tế Bảo Hưng
Công ty Cổ phần Quốc tế Bảo Hưng có địa chỉ tại Cụm công nghiệp Tân Minh, xã Tự Tân (huyện Vũ Thư, Thái Bình). Trong hồ sơ đăng ký ngành nghề kinh doanh, các ngành nghề đăng ký gồm: Sản xuất các loại bánh từ bột; chi tiết: chế biến các loại bánh từ bột (bánh mỳ, bánh quy); Sản xuất ca cao, socola và mứt kẹo; chi tiết: Sản xuất, chế biến mứt, kẹo, thạch, thạch sữa chua và thạch nước rau câu. Nhưng điều lạ lại nằm ở chỗ, với ngành nghề kinh doanh “chế biến các loại bánh từ bột (bánh mỳ, bánh quy)”, Công ty Cổ phần Quốc tế Bảo Hưng đã “vươn mình” trúng các gói thầu tiền tỷ tại các Sở LĐTB&XH ở các tỉnh từ miền Bắc đến miền Trung? Không tiếng tăm, không thương hiệu nhưng Công ty Cổ phần Quốc tế Bảo Hưng có thể bao thầu gần trăm gói thầu lớn. Một dấu chấm hỏi lớn được đặt ra về “năng lực” của chính công ty này.
Chi tiền trăm tỷ chỉ để mua bánh kẹo
Số liệu thống kê sơ bộ cho thấy, Công ty Cổ phần Quốc tế Bảo Hưng có quan hệ với khoảng hơn 20 đơn vị mời thầu (con số này thực tế còn lớn hơn) thì tất cả đều liên quan đến các sở ngành thuộc lĩnh vực thương binh xã hội và liên quan đến gói thầu “bánh kẹo”.
Tại địa bàn tỉnh Thái Bình, thống kê sơ bộ, từ tháng 1/2018 đến nay, Công ty Cổ phần Quốc tế Bảo Hưng đã trúng liên tiếp trên 10 gói thầu có giá trị trên dưới 100 tỉ đồng. Các gói thầu này đa số là do Sở LĐTB&XH tỉnh Thái Bình làm chủ đầu tư. Mới đây nhất, tại Văn bản phê duyệt số 320/QĐ-SLĐTBXH, ngày 21/07/2020, Sở LĐTB&XH tỉnh Thái Bình công bố quyết định Công ty Cổ phần Quốc tế Bảo Hưng trúng gói thầu mua sắm hàng hóa có giá trị 22.697.417.400 VND. Giá trị gói thầu lớn nhưng tiết kiệm lại bằng 0 đồng.
Vấn đề đáng chú ý ở các gói thầu Cung cấp hàng hóa phục vụ chủ yếu là đối tượng chính sách, người có công, nhân dịp kỷ niệm Ngày thương binh liệt sỹ 27/7. Và ngày quyết định đơn vị trúng thầu rất sát với ngày lễ kỉ niệm. Cụ thể, ở gói thầu Gói thầu Mua sắm hàng hóa Cung cấp hàng hóa phục vụ đối tượng chính sách, người có công nhân dịp kỷ niệm 73 năm Ngày thương binh, liệt sỹ (27/7/1947-27/7/2020), văn bản được phê duyệt ngày 21/7.
Câu hỏi tiếp tục được đặt ra, với một gói thầu mua sắm quá lớn, khối lượng hàng hóa không hề nhỏ, để chuẩn bị số lượng hàng hóa này rất cần thời gian sản xuất, vậy tại sao doanh nghiệp nhận quyết định trúng thầu sát nút ngày kỉ niệm vẫn có thể hoàn thành gói thầu lớn? Trong khi đó, theo phản ánh của người dân thuộc đối tượng nhận quà, họ thường được nhận quà từ trước ngày kỉ niệm 27/7. Doanh nghiệp có “trăm tay”? Hay liệu có sự “xi nhan” nào giữa bên mời thầu và bên trúng thầu? Các gói thầu chỉ công bố cho hợp lệ?
Cũng theo số liệu được cung cấp, đáng chú ý là trong 2 ngày 9-10/2/2018, lãnh đạo Sở này đã kí 3 quyết định liên tiếp cho Công ty Cổ phần Quốc tế Bảo Hưng trúng 3 gói thầu về mua sắm bánh, đường chúc thọ người cao tuổi; Mua sắm hàng hóa phục vụ người có công với cách mạng nhân dịp Tết Nguyên đán Mậu Tuất 2018; Mua sắm hàng hóa phục vụ đối tượng người có công nhân dịp Tết Nguyên đán Mậu Tuất 2018 với giá trị 19.052.700.000 đồng. Trong 3 gói thầu này, so với giá dự toán, sau khi đấu thầu, Sở LĐTB&XH tỉnh Thái Bình tiết kiệm được… 0 đồng.
Thống kê riêng trong tháng 7 năm 2020, Công ty Cổ phần Quốc tế Bảo Hưng đã trúng 15 gói thầu tại các tỉnh Thái Bình, Nam Định, Hà Nam, Bắc Giang, Hải Dương, Hưng Yên. Gói lớn nhất gần 23 tỷ, các gói thầu còn lại đều có giá trị 8-9 tỷ.
Thông báo trúng thầu của Sở LĐTB&XH tỉnh Nam Định.
Ngoài lĩnh vực kinh doanh như đã nêu ở trên, Công ty Cổ phần Quốc tế Bảo Hưng, trong giấy phép kinh doanh còn hai ngành nghề kinh doanh khác song tuyệt nhiên, trong các gói thầu đơn vị này trúng không thể hiện. Câu hỏi đặt ra, trong trên dưới 80 gói thầu tham gia, đơn vị này chỉ có năng lực về lĩnh vực “hàng hóa bánh kẹo”? còn những mục kinh doanh khác chỉ kê cho có?
Sự biến tướng của những gói thầu mua sắm mấy chục tỷ đồng.
Ở gói thầu số 03: Mua sắm hàng hóa thuộc dự án "Cung cấp hàng hóa phục vụ đối tượng người có công nhân dịp Tết Nguyên đán Canh Tý 2020 của Sở LĐTB&XH cũng do bên mời thầu là Sở LĐTB&XH tỉnh Thái Bình. Công ty Cổ phần Quốc tế Bảo Hưng lại tiếp tục trúng thầu. Thế nhưng một điều lạ, là trong Văn bản phê duyệt số 43/QĐ-SLĐTBXH, ngày 14/01/2020 chỉ thông báo về đơn vị trúng thầu nhưng không nêu lý do trúng thầu. Trong khi đó, dư luận lại được công khai thông tin tham gia đấu thầu còn có hai đơn vị và "trượt thầu", một với lý do hồ sơ, một về năng lực. Điểm chung nữa của các gói thầu tiền tỷ này là giá trị trúng thầu tiết kiệm rất thấp, thập chí “0 đồng”. May mắn ở gói thầu số 03 này, rút kinh nghiệm từ các gói thầu trước, nhà thầu đã trúng với số tiền tiết kiệm chưa đến 10 triệu đồng này. Cụ thể, giá gói thầu 23.125.000.000 VND, giá trúng thầu 23.115.750.000 VND.
Câu hỏi đặt ra, tại sao với số tiền lớn lên đến mấy chục tỷ đồng Sở LĐTB&XH tỉnh Thái Bình chỉ chi để mua sắm bánh kẹo. Với số tiền mấy chục tỷ đó, Sở này có thể chuyển đổi thành rất nhiều quà khác có ý nghĩa thiết thực hơn, gần với đời sống của dân hơn mà đối tượng hưởng thụ rất đặc biệt...
Thông báo trúng thầu của Công ty Bảo Hưng được công bố công khai.
Thứ “hàng hóa” mà Sở LĐTB&XH tỉnh Thái Bình mua từ Công ty Cổ phần Quốc tế Bảo Hưng liệu có tương xứng với số tiền hơn 23 tỷ đồng và có đủ sức phản ánh hết ý nghĩa cao đẹp, nhân văn “chăm lo Tết cho người có công” mà Đảng, Nhà nước ta luôn hướng tới mỗi dịp Tết đến xuân về.
Linh hoạt trong cách gọi tên các gói thầu “bánh kẹo” bằng các tên như “mua sắm hàng hóa”, “mua sắm quà tặng”, “cung cấp quà”,... nhà thầu này còn tận dụng tối đa các gói thầu “siêu tiết kiệm”.
Nhiều năm như một, đơn vị trúng thầu không thay đổi và đương nhiên những món quà đến tay các gia đình chính sách, đối tượng có công tiếp tục nhận là “bánh kẹo”. Giá trị quà có xứng đáng với ý nghĩa, mục tiêu của các hoạt động tri ân? Nhà thầu độc quyền hay nhà thầu siêu tiết kiệm mà dư luận đặt tên cho Công ty Cổ phần Quốc tế Bảo Hưng có sự chi phối như thế nào đến thực chất các gói thầu? Để rộng đường dư luận, chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin tới bạn đọc.
Nhóm PV
