Một cuốn tiểu thuyết rất Hà Nội

Tiểu thuyết Giọt vàng trong nắng viết về một gia đình có truyền thống yêu nước của dòng họ Cao ở Gia Lâm (trong đó có danh nhân Cao Bá Quát). Sau khi Cao Bá Quát bị triều đình chu di ba họ vì ông đi theo Lê Duy Cự làm khởi nghĩa chống lại triều đình phong kiến thối nát nên một nhánh họ Cao đổi thành họ An. Cuốn tiểu thuyết tập trung kể về cuộc đời của An Văn Hân - nhà tình báo chiến lược (X1) của tổ chức Việt Minh từ thời sơ khai vào những năm cuối thập niên 30 của thế kỷ trước. Không chỉ viết về quá trình hoạt động của An Văn Hân từ khi được lệnh của tổ chức sang Pháp, và trở thành tài xế tin cậy của viên quan Pháp Petre Martin trong vai quan nhà đoan (cơ quan hải quan thời Pháp thuộc) song thực chất là tình báo Pháp lão luyện ở xứ Đông Dương, mà còn viết khá kỹ về hai người con của ông là An Văn Song, An Đức Bình - những chiến sĩ quân đội và công an thế hệ đầu của Hà Nội.

Kháng chiến bùng nổ, An Văn Song tham gia Vệ quốc đoàn chiến đấu bảo vệ thành Hà Nội, còn An Đức Bình tham gia Công an xung phong. Trên những chiến lũy dựng tạm, họ đã dũng cảm chiến đấu bảo vệ từng góc phố Thủ đô. Cuốn tiểu thuyết dành những trang sinh động mô tả hoạt động trong vùng địch hậu của hai anh em, nhất là hai trận đánh đã khiến họ trở thành những người anh hùng - liệt sĩ. Trận đánh ở làng Cự Đà của Tiểu đội trưởng An Văn Song vào giữa năm 1947. Trận đánh ở khu vực đền Lừ của chiến sĩ công an An Đức Bình vào cuối năm 1948. Những chàng trai trẻ đã hy sinh thân mình cho Tổ quốc quyết sinh. Họ ra đi thầm lặng nhưng chiến công của họ còn lưu lại mãi.

Đọc Giọt vàng trong nắng chúng ta như thấy lại Hà Nội yêu dấu vào những thập niên 30, 40 của thế kỷ trước với khung cảnh, lối sống Hà Nội trong thời kỳ Pháp đô hộ, với không khí sục sôi của Hà Nội trong những ngày chuẩn bị Tổng khởi nghĩa giành chính quyền vào tháng 8-1945, với những tên cũ một thời của các phố Hà Nội như phố Soie (Hàng Bồ), phố Pavillons Noirs (Hàng Bạc), phố Phúc Kiến (Hàng Ngang), phố Duvigneau (Bùi Thị Xuân)...

Là phóng viên của chương trình An ninh, tác giả Lê Duy Nghĩa có điều kiện thu thập tài liệu không chỉ ở các nơi lưu trữ của ta mà cả kho lưu trữ bên Pháp nên đã tái hiện khá chính xác các sự kiện lịch sử. Điều đó khiến Giọt vàng trong nắng thực sự là món quà tinh thần có giá trị trong mùa thu tháng 10 khi Hà Nội đã và đang có nhiều hoạt động kỷ niệm ngày lịch sử lớn.