Khước từ lý do chính đáng
Ngày 14/10/2015, UBND xã Quang Húc và bà Đỗ Thị Thu Hiền ký hợp đồng giao thầu nuôi thả cá khu vực Phai ngoài Đồng Hạ (Hợp đồng số 17/HĐGT). Theo hợp đồng, bà Hiền được quyền sử dụng diện tích đất mặt nước hồ Phai ngoài Đồng Hạ, rộng 32ha, để nuôi trồng thủy sản (hồ thủy lợi) với sản lượng thầu 12.000 kg cá/năm, thời gian hợp đồng tính từ ngày ký (14/10/2015) tới 30/6/2020. Trước đó, năm 2015, bà Hiền đã nhận chuyển nhượng hợp đầu giao thầu đối với diện tích này với giá … rất cao (gấp 3 lần giá trúng thầu).
Ngày 02/04/2020, bà Hiền có đơn xin gia hạn hợp đồng giao thầu số 17/HĐGT, với các căn cứ cơ bản được đưa ra là: Quyền của người sử dụng đất; chủ sử dụng đất đã đầu tư nhiều cơ sở vật chất, con giống và ảnh hưởng của lũ lụt, hạn hán, dịch bệnh Covid 19 nên tình hình sản xuất khó khăn, chưa khai thác được sản lượng đủ bù đắp chi phí (những khó khăn từ thiên nhiên, dịch bệnh đã được chính quyền thông báo và kiểm đếm).
Tuy nhiên, trái với những đề xuất hết sức chính đáng này thì UBND Quang Húc đã không đồng ý. Theo Quyết định số 99/QĐ-UBND ngày 17/07/2020 về việc giải quyết khiếu nại của bà Hiền, lý do được UBND xã Quang Húc đưa ra là đã hết hạn hợp đồng thì buộc phải đấu thầu lại (tức là bà Hiền sẽ không còn lựa chọn nào khác - PV), không có quy định về thủ tục gia hạn hợp đồng thuê thầu.
Không đồng ý với cách giải quyết của chủ tịch UBND xã Quang Húc, bà Hiền đã có đơn khiếu nại tới UBND huyện Tam Nông. Ngày 26/8/2020, Chủ tịch UBND huyện Tam Nông ban hành Thông báo số 96/TB-UBND về việc giải quyết khiếu nại lần 2 của bà Đỗ Thị Thu Hiền.
Bà Đỗ Thị Thu Hiền – Một bà mẹ đơn thân đang rất bức xúc về cách giải quyết của chính quyền địa phương
Tiền hậu bất nhất
Tìm hiểu được biết, tại Thông báo mang số 96/TB-UBND, của Chủ tịch UBND huyện Tam Nông đã nêu rõ: “Sau khi xem xét nội dung đơn khiếu nại, căn cứ Luật Khiếu nại 2011, đơn khiếu nại đủ điều kiện thụ lý và thuộc thẩm quyền giải quyết của Chủ tịch UBND huyện Tam Nông”.
Cũng ngày 26/8/2020, ban Tiếp công dân tỉnh - Văn phòng UBND tỉnh Phú Thọ ban hành văn bản số 364/BTCD-XLĐ V/v xử lý đơn với nội dung chính:“Đề nghị UBND huyện Tam Nông xem xét, chỉ đạo kiểm tra, rà soát việc phân loại, xử lý, giải quyết đơn của các cơ quan liên quan thuộc thẩm quyền; xử lý đơn theo quy định”. Với động thái này của chính quyền địa phương, công dân có đơn kỳ vọng vào việc giải quyết đơn thư có lý có tình của ông Chủ tịch UBND huyện Tam Nông.
Mọi việc tưởng chừng như êm xuôi nhưng sau gần 02 tháng ban hành Thông báo số 96/TB-UBND, ngày 20/10/2020, Chủ tịch UBND huyện Tam Nông lại ban hành Thông báo số 109/TB-UBND để thông báo về việc không thụ lý giải quyết đơn khiếu nại đối với đơn của bà Hiền.
Việc ban hành Thông báo số 109/TB-UBND của UBND huyện Tam Nông được coi như động thái của “Tiền hậu bất nhất”
Lý do chính được UBND Tam Nông đưa ra trong Thông báo số 109/TB-UBND là: “Đây là quan hệ dân sự, UBND xã Quang Húc và bà Hiền tự thỏa thuận, thương lượng giải quyết, nếu không giải quyết được thì thực hiện theo quy định của Luật Dân sự”.
Ngay sau khi UBND huyện Tam Nông ban hành Thông báo số 96, PV đã liên hệ để tìm hiểu sự việc, tuy nhiên, không nhận được bất cứ phản hồi nào của phía Ủy ban. PV cũng đã liên hệ với UBND tỉnh Phú Thọ để tiếp tục tìm hiểu về việc có hay không những bất cập trong quy định, chính sách quản lý đất công ích 5% ở tỉnh Phú Thọ, cũng như việc giải quyết khiếu nại của UBND huyện Tam Nông đã đảm bảo quy định pháp luật hay chưa.
Chưa biết sự việc sẽ được chính quyền ở tỉnh Phú Thọ giải quyết ra sao, nhưng ở góc độ bảo vệ quyền công dân, kính đề nghị CT UBND huyện Tam Nông, CT UBND tỉnh Phú Thọ quan tâm, giải quyết thấu đáo, góp phần bảo đảm quyền lợi chính đáng, hợp pháp của công dân ở địa phương.
Căn cứ pháp lý
Theo hồ sơ vụ việc, có một số vấn đề về chính sách, pháp luật về quản lý, sử dụng đất công ích (5%) cần được cơ quan có thẩm quyền ở Phú Thọ quan tâm giải quyết, làm rõ, như sau:
Về nội dung thứ nhất: Người sử dụng đất đang sử dụng đất và có nhu cầu tiếp tục sử dụng đất thì có quyền được gia hạn hợp đồng?
Nội dung giải quyết khiếu nại lần đầu tại Quyết định số 99/QĐ-UBND ngày 17/07/2020 (sau đây gọi tắt là Quyết định 99), thì CT UBND xã Quang Húc, đã căn cứ Điều 117, Điểm đ Khoản 1 Điều 118 Luật Đất đại năm 2013; Quyết định số 02/2019/QĐ-UBND ngày 27/02/2019 của UBND tỉnh Phú Thọ; và nội dung liên quan tại Công văn số 168/UBND-DC ngày 17/06/2020, để yêu cầu Chủ thầu Phai ngoài Đồng Hạ là bà Đỗ Thị Thu Hiền, phải thực hiện việc đấu giá lại quyền sử dụng đất ở Phai ngoài Đồng Hạ cho chu kỳ 05 năm tiếp theo.
Tuy nhiên theo tìm hiểu, nội dung các căn cứ quy định của pháp luật ở trên đây chỉ đúng và phù hợp đối với các trường hợp “đất chưa giao, đất chưa cho thuê” hoặc “đất đang không có người sử dụng” hoặc “người sử dụng tự nguyện trả lại đất” hoặc “người sử dụng không tiếp tục có nhu cầu sử dụng đất” tại địa phương.
Trên cơ sở đó, chủ sử đất – bà Hiền đề nghị: Với trường hợp người sử dụng đất “đang được Nhà nước cho thuê quyền sử dụng đất” hoặc người sử dụng đất “đang sử dụng đất” và “có nhu cầu tiếp tục sử dụng đất”, thì phải được thực hiện theo các quy định pháp luật có liên quan tại Luật Đất đai số 45/2013/QH13 ngày 29/11/2013 và các văn bản quy định chi tiết của Chính phủ về “trình tự, thủ tục hành chính về quản lý và sử dụng đất đai”; đề nghị CT UBND xã Quang Húc, CT UBND huyện Tam Nông, áp dụng các quy định của pháp luật về “trình tự, thủ tục gia hạn sử dụng đất” tại Khoản 3 Điều 165 Luật đất đai 45/2013/QH13 ngày 29/11/2013; Khoản 1 Điều 74 Nghị định 43/2014/NĐ-CP ngày 15/05/2014; Điểm a Khoản 3 Điều 4 Nghị định số 46/2014/NĐ-CP ngày 15/05/2014, để thực hiện thủ tục gia hạn hợp đồng giao thầu theo quy định của pháp luật, đối với Hợp đồng giao thầu số 17/HĐGT ngày 14/10/2015.
Về nội dung thứ hai: Ở Phú Thọ không có thủ tục hành chính về gia hạn hợp đồng thuê thầu?
Thứ nhất, theo nội dung Quyết định 99, thì CT UBND xã Quang Húc, đã viện dẫn căn cứ vào quy định tại Quyết định số 02/2019/QĐ-UBND ngày 27/02/2019 của UBND tỉnh Phú Thọ, để yêu cầu bà Đỗ Thị Thu Hiền, phải thực hiện việc đấu giá lại quyền sử dụng đất ở Phai ngoài Đồng Hạ cho chu kỳ 05 năm tiếp theo.
Tuy nhiên, theo tìm hiểu, nội dung tại Điều 1 Quyết định số 02/2019/QĐ-UBND ngày 27/02/2019 (quy định áp dụng đối với trường hợp quy định tại Khoản 1 Điều 118 Luật đất đai 45/2013/QH13 ngày 29/11/2013) nội dung này chỉ đúng và phù hợp đối với các trường hợp “đất chưa giao, đất chưa cho thuê” hoặc “đất đang không có người sử dụng” hoặc “người sử dụng tự nguyện trả lại đất” hoặc “người sử dụng không tiếp tục có nhu cầu sử dụng đất” tại địa phương.
Vậy, vấn đề đặt ra là, đối với các trường hợp người sử dụng đất “đang được Nhà nước cho thuê quyền sử dụng đất” hoặc người sử dụng đất vẫn “đang sử dụng đất” và “có nhu cầu tiếp tục sử dụng đất” thì có phải áp dụng theo quy định tại Điều 1 Quyết định số 02/2019/QĐ-UBND ngày 27/02/2019 này hay không?
Thứ hai, Quyết định số 1348/QĐ-UBND ngày 13/06/2019 của CT UBND tỉnh Phú Thọ về việc công bố danh mục thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền tiếp nhận, giải quyết của UBND cấp xã; được thực hiện tại Bộ phận Tiếp nhận và Trả kết quả; có quy định về thủ tục “gia hạn sử dụng đất ngoài khu công nghệ cao, khu kinh tế”.
Tuy nhiên, vẫn cần phải xác định hoặc làm rõ đối với nội dung “đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích của xã” có phải là “đất ngoài khu công nghệ cao, khu kinh tế” hay không ? hoặc “đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích của xã” có thuộc đối tượng điều chỉnh của Quyết định số 1348/QĐ-UBND ngày 13/06/2019 hay không ?
Thêm một nội dung nữa, cũng cần phải xác định và làm rõ là Phai ngoài Đồng Hạ có phải là tài sản riêng hoặc thuộc sở hữu riêng hoặc là quỹ đất riêng của UBND xã Quang Húc hay không? Chủ tịch UBND xã Quang Húc có được phép toàn quyền thực hiện, quyết định giao dịch cho thuê hoặc không cho thuê quyền sử dụng đất, theo nguyên tắc dân sự như đối với các tài sản khác được quy định tại Bộ Luật dân sự số 91/2015/QH13 ngày 24/11/2015 hay không?
Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin sự việc.
PV
